دونالد ترامپ روز دوشنبه ۲۱ آوریل برابر با اول اردیبهشت به خبرنگاران گفت که واشنگتن و تهران “گفتوگوهای بسیار خوبی” داشتهاند. او این اظهارات را دو روز پس از برگزاری دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم بیان کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا که در مراسم عید پاک کاخ سفید به همراه همسرش و عروسکی از خرگوش عید پاک شرکت کرده بود درباره مذاکره با جمهوری اسلامی گفت: «ما جلسات بسیار خوبی با ایران داریم و خواهیم دید که چگونه پیش خواهد رفت.» ترامپ جزییات بیشتری در این مورد ذکر نکرد.
او در این مراسم از پاپ فرانسیس به عنوان «مرد خوبی که دنیا را دوست داشت» یاد کرد.
از سوی دیگر رسانههای خبری به نقل از وبسایت خبری اکسیوس گزارش دادند که ترامپ قصد داشته که روز دوشنبه (اول اردیبهشت) در تماسی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از جمله در مورد مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن صحبت کند.
گفته میشود که آتشبس در غزه دیگر موضوع محوری این تماس است. اکسیوس این خبر را به نقل از دو منبع آگاه منتشر کرده است.
ترامپ یک روز پیشتر یکشنبه ۲۰ آوریل برابر با ۳۱ فروردین هم مذاکرات ایران و آمریکا را “خوب” ارزیابی کرده و در عین حال تأکید کرده بود: «تا زمانی که کار به پایان نرسد، هیچ چیز مهم نیست. بنابراین دوست ندارم در مورد آن صحبت کنم. اما اوضاع خوب پیش میرود. به نظر من، وضعیت ایران بسیار خوب پیش میرود.»
دور دوم مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی و آمریکا روز شنبه ۱۹ آوریل برابر با ۳۰ فروردین در شهر رم، پایتخت ایتالیا برگزار شد. یک مقام ارشد آمریکایی پس از آن در گفتوگو با خبرگزاری رویترز تایید کرد که دو طرف توافق کردند هفته آینده دوباره با یکدیگر دیدار کنند.
این مقام دولت ترامپ که نخواسته نامش فاش شود، تصریح کرد: «در رم بیش از چهار ساعت در دور دوم مذاکراتمان، پیشرفت بسیار خوبی در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم خود داشتیم.»
گفتوگوهای تهران و واشنگتن با میانجیگری عمان و با حضور نمایندگان ارشد دو طرف، عباس عراقچی و استیو ویتکاف انجام میگیرند. دور سوم این مذاکرات در مسقط، پایتخت عمان برگزار خواهد شد.
بر اساس گزارشها، تمرکز اصلی این مذاکرات بر محدود کردن غنیسازی اورانیوم ایران و گسترش دسترسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تأسیسات هستهای ایران است. با این حال، مقامات ایرانی تأکید کردهاند که “موضوعات فراهستهای مانند توانمندیهای دفاعی یا مسائل منطقهای در دستور کار مذاکرات نیست و برچیدن زیرساختهای هستهای ایران نیز به هیچ عنوان مطرح نخواهد بود”.
وبسایت خبری اکسیوس در حالی از قصد ترامپ برای تماس تلفنی با نتانیاهو خبر داده که این دو حدود دو هفته پیش در کاخ سفید با یکدیگر دیدار و گفتوگو کرده بودند.
نخستوزیر اسرائیل پس از این دیدار در نشست خبری مشترک با ترامپ تصریح کرده بود:«ما هر دو در این هدف که ایران به سلاحهای هستهای دست نیابد، توافق داریم. اگر این موضوع از طریق دیپلماتیک و به طور جامع حل شود، همانطور که در لیبی اتفاق افتاد، به نظر من این یک چیز خوب خواهد بود.»
نتنانیاهو تأکید کرده بود: «اما هر چه که پیش بیاید، ما باید اطمینان حاصل کنیم که ایران فاقد هرگونه سلاح هستهای باشد.»
دونالد ترامپ بارها عنوان کرده که تنها خواستهاش جلوگیری از دسترسی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای است. مقامات جمهوری اسلامی در مقابل، برچیده شدن برنامه هستهای را بارها “خط قرمز” ایران دانستهاند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۲۱ آوریل برابر با اول اردیبهشت در نشست خبری هفتگی خود با اشاره به سفرهای هفته گذشته عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، به روسیه و ایتالیا، از سفر آتی او به چین خبر داد.
بقایی در عین حال خاطرنشان کرد که سفر عراقچی به چین “از قبل برنامهریزی شده” بوده و او در این سفر با چینیها “درباره روند گفتوگوهای غیرمستقیم با آمریکا” رایزنی خواهد کرد و پکن را در جریان “آخرین تحولات” مذاکرات قرار خواهد داد.
عباس عراقچی پیش از آغاز دور دوم مذاکرات در رم، به مسکو سفر کرده بود. این در حالی است که روزنامه “گاردین” روز یکشنبه، ۳۱ فروردین، از احتمال نقشآفرینی “کلیدی” مسکو در توافق آینده میان تهران و واشنگتن خبر داد.
به نوشته این روزنامه بریتانیایی روسیه علاوه بر نگهداری احتمالی ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران، قرار است در صورت رسیدن تهران و واشنگتن به توافق، احتمالا نقش داور را میان آنها ایفا کند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در ادامه “مطالبه اساسی” تهران را “برداشتن تحریمها” عنوان کرده و افزود: «بحث تضمین ناظر بر همین موضوع است و مطمئن شویم اگر این گفتوگوها به نتیجه منجر شود دوام خواهد داشت و طرفهای مقابل به ایفای تعهدات خود به صورت جدی عمل خواهند کرد.»
جمهوری اسلامی متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای است. تهران این اتهام را رد میکند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بارها تهدید کرده است که ایران در صورت شکست مذاکرات با پیامدهای نظامی روبرو خواهد شد.
جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۴ توافق برجام را با شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان امضا کرد که بر اساس آن، در ازای اعمال محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران، تحریمهای بینالمللی کاهش مییافت. اما در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، ایالات متحده به شکل یکجانبه از برجام خارج شد و در پی آن نیز دیگر تهران به مفاد توافق پایبند نماند.