عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که برای تحویل پیام علی خامنهای به ولادیمیر پوتین به روسیه رفته است، روز جمعه در حاشیه مراسم روز ارتش جمهوری اسلامی در مسکو گفت: «ما از سمت آمریکا، پیامهای متناقض و متضادی میشنویم. اینکه منظور چه هست و چه اهدافی را در بر میگیرد، مربوط به خودشان است.»
اشاره عراقچی به گفتههای استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه است که پس از مذاکرات شنبه گذشته در عمان، نخست گفت جمهوری اسلامی به غنیسازی بالای ۳.۶۷ نیاز ندارد که به معنی پذیرش تلویحی غنیسازی تا این سطح است که در برجام نیز لحاظ شده بود.
او یک روز بعد، در پیامی در اکس گفت که کل برنامه غنیسازی جمهوری اسلامی باید برچیده شود. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا هم پیشتر گفته بود که در صورت شکست مذاکرات، بمباران تاسیسات هستهای در پیش خواهد بود اما روز پنجشنبه در واکنش به گزارش نیویورکتایمز که او مانع حمله ماه آینده اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران شده، گفت که برای حمله عجلهای ندارد. او پیشتر از تعطیلی برنامههای هستهای جمهوری اسلامی صحبت کرده بود.
عراقچی گفت: «از نظر ما آنچه پشت میز مذاکره بیان میشود، ملاک و تعیین کننده است.»
عراقچی نگفت که آیا در میز مذاکره پذیرش غنیسازی تا ۳.۶۷ مطرح شده است یا خیر اما برخی گمانهزنیها به توافقی مقدماتی که در آن سطح غنیسازی جمهوری اسلامی در مقابل لغو برخی تحریمها محدود میشود، اشاره شده است.
عراقچی پس از این مذاکرات گفته بود که بحث غنیسازی قابل مذاکره نیست.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در بخش دیگری از اظهارات خود بار دیگر مساله میزبانی مذاکرات را مطرح کرد و گفت رم، میزبان نیست بلکه محل مذاکره است.
پس از مذاکرات روز شنبه در ویلای شخصی وزیر خارجه عمان، گزارشهای متعددی منتشر شد که نخست میزبان مذاکرات شنبه را مسقط، سپس رم، دوباره مسقط و بار دیگر رم مطرح کرد و هر بار یکی از طرفین گزارشها را رد یا تایید کردند. سپس با اعلام عمان، تایید شد که مذاکرات روز شنبه در رم برگزار میشود.
اما عراقچی بر اینکه عمان همچنان میزبان مذاکرات است و رم محل مذاکره، تاکید دارد.
او گفت که عمان همچنان میزبان است و «ما در محلی که میزبان مشخص کند حاضر خواهیم شد.» او گفت کماکان میانجیگری مذاکرات با وزیر خارجه عمان است.
عراقچی درباره نامه خامنهای به رئیسجمهوری روسیه نیزگفت: در این سفر، در وهله نخست، حامل پیام رهبری بودم، پیامی که نوشته بود و مباحث مختلفی را در بر میگرفت، هم مسائل منطقهای و هم بحثهای دوجانبه و همکاریهایی که با روسیه در جریان است.
وی افزود: این نامه حاوی نکات مهمی بود که مدنظر رهبری بود که با رئیسجمهور روسیه طرح کنند. ایشان نامه را همانجا قرائت کردند و سپس توضیحات تکمیلی ارائه کردم و بعد، بحث مفصلی درباره همکاریهای دوجانبه و منطقهای داشتیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت: در دیدار با رئیسجمهور روسیه، درباره برخی مسائل منطقه به صورت مفصل و هم تحولات بینالمللی به ویژه مذاکراتی که به صورت غیرمستقیم بین ما با آمریکا جریان دارد و هم مذاکرات بین روسیه و آمریکا بحث شد. دیدگاههای دو طرف طبیعتاً در خصوص این موضوعات مطرح شد. به نظرم خیلی ملاقات مفید و جدی و عملیاتی بود.
عراقچی با اشاره به مواضع اخیر آمریکاییها افزود: واقعیت این است که ما از سمت آمریکا، پیامهای متناقض و متضادی میشنویم. اینکه منظور چه هست و چه اهدافی را در بر میگیرد، مربوط به خودشان است. از نظر ما، آنچه که پشت میز مذاکره بیان میشود، ملاک نظر و تعیینکننده است.
عراقچی ادامه داد: متقابلاً ما نیز در قبال این مواضع، دیدگاههای خود را با جدیت و روشنی بیان کردهایم. ما در این مذاکرات کاملاً جدی هستیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد: در این مذاکرات، مواضع ما روشن است و برای طرف مقابل نیز آن را به روشنی بیان کردهایم، سخنان ما تغییر نکرده و تغییر نمیکند و اینطور نیست که هر روز به یک شکل، صحبت کنیم و انتظار داریم که طرفهای مقابل ما هم با جدیت و هم با ثبات رأی و ثبات قدم در مذاکرات حاضر شوند.
وی ادامه داد: در این صورت است که مذاکرات میتواند رو به جلو برود و حرکت مفیدی داشته باشد. ما روز شنبه با جدیت در مذاکرات غیرمستقیم حاضر خواهیم شد و با توجه به نحوه حضور طرف مقابل، جمعبندی و قضاوت خواهیم کرد که چگونه باید این مسیر را ادامه دهیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با بیان اینکه رم میزبان مذاکرات نیست، بلکه محل مذاکرات است، گفت: میزبان مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، همچنان دولت عمان است و ما در محلی که میزبان مشخص کند، حاضر خواهیم شد و کماکان وظیفه میانجیگری، واسطهگری و برقراری ارتباط غیرمستقیم برعهده وزیر امور خارجه عمان و دولت این کشور است. شنبه به رم خواهم رفت و دور دوم مذاکرات غیرمستقیم را آغاز خواهیم کرد.
عراقچی گفت: هم چین و هم روسیه و همه کشورهایی که روابط دور و نزدیکی با ما دارند، اعلام آمادگی کردهاند که به پیشرفت روند مذاکره کمک کنند.
وی گفت: ایران برای باز کردن روند دیپلماسی هرچند به صورت غیرمستقیم توسط همه کشورهایی که با آنها صحبتی داشتهام، مورد استقبال واقع شده است و همه آنها همزمان اعلام آمادگی کردهاند که در این مسیر کمک کنند؛ ما فعلاً این کار را از طریق عمان انجام میدهیم. روسیه در این مسیر حتماً میتواند کمک کند.
در همین رابطه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اعلام کرد ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری این کشور از گفتوگو با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی «بسیار خرسند» بود.
لاوروف گفت: «این دیدار نشاندهنده پویایی بیسابقه در گفتوگوها بین دو کشور است.»
در رابطه با محل مذاکرات هم، موسسه ایتالیایی مطالعات سیاسی بینالمللی، در گزارشی به نقل از منابع آگاه ایتالیایی و بینالمللی اعلام کرد دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا شنبه در هتلی در رم و با حضور استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان برگزار خواهد شد.
ایتالیا مستقیما در مذاکرات شرکت نمیکند اما احتمال حضور تشریفاتی آنتونیو تایانی، وزیر خارجه این کشور در حاشیه گفتوگوها وجود دارد.
رم، مقصدی بیطرف پس از مخالفت تهران با لندن، پاریس و برلین
گزارشها حاکیست که انتخاب رم نتیجه پیشنهاد عمان برای انتقال مذاکرات از خلیج فارس به اروپا با هدف تسهیل سفر تیم آمریکایی بوده است.
ایران شرط کرده بوده مذاکرات در کشورهای انگلیس، فرانسه یا آلمان برگزار نشود و در نتیجه، ایتالیا بهعنوان گزینهای بیطرف پذیرفته شده است.