آثاری از دوره ی باستانی ایران، که اصالت آن ها مورد تردید برخی باستانشناسان بوده، از کدام کشور به موزه گتی رفته؟/ شکوه میرزادگی

بنیاد میراث پاسارگاد

اخیر نمایشگاهی به عنوان «ایران باستان، جهان کلاسیک» در موزه «گتی» کالیفرنیا برپا شده است. یکی از استاتید دانشگاه کالیفرنیا، که پیش از نمایش اشیای نمایشگاه را بررسی کرده نسبت به اصلی بودن «خنجر آکین»ابراز تردید کرده است. او به خبرنگاران گفته است که: «من مطمئن نیستم. اما از موزه گتی خواستم از خنجر نمونه‌برداری و آزمایش کند، اما آن‌ها نخواستند زیر بار بروند»

به جز خنجر آگین که گفته می شود به اردشیر اول هخامنشی تعلق داشته، چند اثر دیگر که مربوط به دوره های هخامنشی و ساسانی هستند نیز مورد تردید برخی از باستانشناسان اروپایی و آمریکایی قرار گرفته است.

آثاری که در این نمایشگاه هست حدود 200 شیء تاریخی می باشد که زیر عنوان «ایران‌باستان، جهان کلاسیک» از ششم آوریل (چهارشنبه17 فروردین‌ماه) در موزه گتی‌ویلا در شهر لس‌آنجلس آمریکا، به نمایش گذاشته شده است. آثار به نمایش گذاشته‌شده از موزه‌های ایالات متحده آمریکا، اروپا و خاورمیانه، از جمله متروپولیتن، موسسه شرق‌شناسی شیکاگو، لوور و برلین و همچنین مجموعه‌های خصوصی گردآوری شده است

موزه گتی ویلا برگزاری این نمایشگاه را از این منظر بااهمیت دانسته که ایران باستان، که از لحاظ تاریخی به نام «پرشیا» شناخته می‌شود، به مدت بیش از یک‌هزار سال (حدود ۵۵۰ پیش از میلاد تا ۶۵۰ پس از میلاد) بر غرب آسیا مسلط بود، با سه سلسله بومی ـ هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان ـ که امپراتوری‌هایی با ابعاد و پیچیدگی بی‌سابقه را کنترل می‌کردند. رقبای نظامی اصلی آن‌ها در آن دوران، یونانیان و رومیان باستان بودند که با این وجود، در بسیاری از جنبه‌های معماری، مذهب و فرهنگِ درباری، تبادلات فعالی با یکدیگر داشتند، همان‌طور که در آثار هنری آن‌ها نشان داده شده است.

در ایران علی هژبری، کارشناس میراث فرهنگی در مورد تردید برخی از باستانشناسان غربی در مورد این آثار گفته است که: «تا اصالت این شی‌ء به دلایلی نفی نشود، باید اصل را بر درست بودن آن بگذاریم.» در کنار او سهیل دلشاد ـ پژوهشگر خطوط باستانی ـ با اشاره به کتیبه ی این خنجر که در سه سطر و به سه خط و زبان فارسی باستان، ایلامی، هخامنشی و بابلی هخامنشی است، از جمله پژوهشگرانی است که به اصالت کتیبه این خنجر شُبهه وارد کرده است.

هنوز، اعلام نشده این اشیایی که اصالت آن ها مورد تردید است از چه موزه ای و از چه کشوری به این نمایشگاه رفته است. اگر این آثار را حکومت اسلامی فرستاده باشد شک باستانشناسان قابل درک است. وابستگان این حکومت در جابجایی و یا دزدیدن و مخفی کردن اثار واقعی و بازسازی نمونه هایی قلابی و گذاشتن آن ها در موزه ها سابقه ای روشن دارد. و در طی سال های گذشته مطالب در این باره در سایت بنیاد میراث پاسارگاد منتشر شده است.

خانه