جمهوری اسلامی و آژانس بین المللی انرژی اتمی، روایت های متفاوت از توافق

بعد از یک روز از بازگشت گروسی مدیر کل سازمان بین المللی انرژی اتمی از تهران امیر عبداالهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگوی تلفنی با همتای چینی خود، در مورد گسترش روابط دوجانبه، تحولات افغانستان و مذاکرات برجام برای لغو تحریم های آمریکا علیه ملت ایران تبادل نظر نمود.
وی با تشریح رایزنی های جمهوری اسلامی با ۱+۴ و سفر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران، تاکید کرد:توافق اصولی برای حل مشکلات فنی با آژانس در این سفر حاصل شده و پیگیر صدور بیانیه مشترک در اولین فرصت ممکن هستیم.
وی افزود جمهوری اسلامی ایران با اراده کامل وارد مذاکرات وین برای حصول توافق خوب می شود و با توجه به خروج غیرقانونی آمریکا و عدم پایبندی طرف اروپایی، چنانچه آنها با اراده لازم برای اجرای تعهداتشان وارد مذاکرات بشوند، امکان دسترسی سریع به توافق وجود دارد وزیر خارجه چین هم از سرگیری مذاکرات و سفر مدیرکل آژانس به تهران را مثبت ارزیابی کرد و مواضع جمهوری اسلامی ایران در مورد احیای برجام را منصفانه دانسته و مخالفت چین با هر اقدام افراطی در خصوص برجام را مورد تاکید قرارداد.
اظهارات خوشبینانه عبداللهیان در حالی عنوان می‌شود که گروسی بعد از خروج از ایران، در کنفرانس خبری از عدم موفقیت مذاکراتش با ایران خبر داد گروسی در بیانیه روزچهارشنبه خطاب به شورای حکام اعلام کرد در تهران با محمد اسلامی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دیدارهایی داشتم. و علی‌رغم تلاش‌های من، این مذاکرات و رایزنی‌های گسترده برای رسیدگی به مسائل پادمانی باقی‌مانده ایران که در دو گزارش به تفصیل شرح داده شد، بی‌نتیجه بود وی افزود علاوه بر این، برخلاف توافق صورت گرفته بین آژانس و ایران در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، عدم دسترسی به کارگاه کرج مجتمع تسا به این معناست که احیای نظارت و بازرسی بر تمامی تأسیسات و مکان‌های ایران در رابطه با برجام تکمیل نشده است. این مسئله به طور جدی بر توانایی آژانس برای تداوم اطلاع از وضعیت کارگاه تأثیر می‌گذارد، چیزی که به طور گسترده در رابطه با بازگشت به برجام ضروری شناخته شده است. در این میان سه کشور بریتانیا، فرانسه، و آلمان، روز چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای مشترک در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خواهان بازگشت سریع تهران و واشنگتن به اجرای تعهدات برجامی‌شان شدند. انها ، از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، به دلیل گزارش اخیرش درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران قدردانی کردند و ضمن ضمن ابراز نگرانی عمیق خود نسبت به بیش از دو سال فعالیت و تشدید اقدامات هسته‌ای نظام‌مند جمهوری اسلامی ایران و ارتقای دائمی و غیرقابل‌بازگشت توانایی‌های هسته‌ایش گفتند ایران هیچ توجیه غیرنظامی قابل‌قبول برای غنی‌سازی ٢٠ درصدی و ۶۰ درصدی ندارد.
بر اساس بیانیه این سه کشور اروپایی، اکنون ذخیره مواد شکافت‌پذیر ایران امروز به اندازه‌ای است که اگر بیشتر غنی‌سازی شود، می‌تواند برای تولید بیش از یک بمب هسته‌ای مورد استفاده قرار بگیرد.
این بیانیه در ادامه می‌افزاید که ایران در نه ماه گذشته، تمام اقدامات شفاف‌سازی و راستی‌آزمایی وضع‌شده در چارچوب برجام را به حال تعلیق در آورده و همکاری خود با آژانس را به شکل چشمگیری کاهش داده است.
بریتانیا، فرانسه، و آلمان در بخش دیگری از این بیانیه ضمن اعلام بازگشت به مذاکرات وین با حسن نیت می‌گویند مذاکرات را از جایی که در ماه ژوئن ترک شد، ادامه خواهند داد. آنها بازگشت سریع ایران و ایالات متحده به تعهدات برجامی‌شان را همراستا با منافع امنیت جمعی تمامی طرف‌های برجام می‌دانند.
نتیجه بحران کنونی که با تعلیق مذاکرات میان ایران و کشورهای عضو برجام در پنج ماه گذشته کلید زده شده جمهوری اسلامی را در موقعیت خطیری قرار داده است . اکنون جمهوری اسلامی باید تصمیم بگیرد میخواهد چه مسیری را انتخاب کند ادامه این تعلیق و عدم توافق بحران اقتصادی کشور را در مسیر انحطاطی پیش خواهد برد . رهبر جمهوری اسلامی تاکنون سکوت اختیار کرده در صورتیکه مذاکرات در هفته گذشته به بن بست بخورد قطعا بحران جدیدی دولت رییسی را احاطه خواهد کرد.