طرح جدید فروش سهام نفت و چالش‌هایش

در حالی که انتقادها در خصوص پیش‌فروش نفت به مردم همچنان ادامه دارد و علاوه بر آنکه بسیاری از تحلیل‌گران از ناامن بودن این سرمایه‌گذاری برای مردم خبر داده و تاکید کرده‌اند که با توجه به تاثیرپذیی قیمت نفت از عوامل غیرقابل کنترل بین‌المللی ریسک سرمایه گذاری بلندمدت در این کالا بسیار بالاست، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور روز چهارشنبه اعلام کرده است که مردم می‌توانند به اندازه توان خود از یک تا صد هزار بشکه نفت بخرند. این در حالی است که به گفته‌ی بسیاری از تحلیل گران تعیین قیمت پایه‌ی قیمت برای نفتی که قرار است سه سال دیگر استحصال شود و در بازار بین‌المللی به فروش برسد، نه تنها امکان‌پذیر نیست، بلکه با توجه به خصلت بازار بورس ایران که رشد آن متکی بر سفته بازی است و مبتنی بر واقعیت‌های بازار قرار ندارد،‌رشد بی‌پایه‌ی نفت می‌تواند ضرر اقتصادی زیادی را به سرمایه‌گذاران خرد تحمیل کند و با تشدید نارضایتی‌ها و بی‌اعتمادی‌ها به یک انبار باروت دیگر منتهی شود.
محمود واعظی همچنین با اشاره به اینکه باید سرمایه‌گذاری مردم را از سمت طلا و ارز به سمت نفت سوق داد اظهار داشت این اطمینان به مردم داده خواهد شد که قیمت سود خرید نفت از سود بانکی کمتر نخواهد بود. این در حالی است که اتفاقات پیش‌بینی نشده تاثیر غیرقابل انکاری بر بازار نفت دارد؛ تاثیری که در دیگر کالاهای سرمایه‌ای به ندرت وجود دارد وتضمین سرمایه‌گذاری در آنها را افزایش داده است. در ماه‌های گذشته به علت بروز مساله‌ی کرونا و مشکلاتی که در نگهداری نفت وجود داشت در برخی روزها قیمت هر بشکه نفت را به منفی ۴۰ دلار هم رساند و دولت امریکا را مجبور کرد تا برای خرید و خروج نفت، تا بشکه‌ای ۴۰ دلار هم به خریداران بدهد تا نفت را خریداری کنند. به گفته‌ی تحلیل‌گران بروز چنین حوادثی و حتی حوادثی همچون جنگ در حوزه‌ی اقتصادی هرگز بعید نیست و تاثیر زیادی بر خرید و فروش نفت و قیمت نفت خواهد گذاشت و مردم را گرفتار مشکلات اقتصادی غیرقابل حل خواهد کرد که می‌تواند شرایط شکننده‌ی سیاسی در جامعه را از آنچه که هست نیز وخیم‌تر کند.
واعظی در باره‌ی این موضوع که نفت ۳۸ دلاری ممکن است به ۵۰ دلار برسد و مردم می‌توانند نفت را به قیمت روز به فروش برسانند توضیح داد اما توضیحی در این باره که اگر همچون دوره‌های قبل و آغاز روی کار امدن روحانی نفت از بشکه‌ای ۴۰ دلار به بشکه‌ای کمتر از بیستو پنج دلاررسید چه کسی می‌تواند پاسخگوی فشار اقتصادی مضاعف واردشده به مردم و پتانسیل بالای شورش ناشی از آن باشد.
در همین حال عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی نیز روز چهارشنبه در پست اینستاگرامی خود با دفاع از طرح پیش‌فروش نفت، با بیان این موضوع که طرح فروش اوراق ریالی سلف نفتی انتظارات تورمی را مدیریت می‌کند، مدیریت بازار ارز و پول، و کنترل تورم، درشرایط اقتصادی امروز را وظیفه اصلی بانک مرکزی دانست و با بیان اینکه کسری بودجه دولت، بخاطرتحریم صادرات نفت، به یک واقعیت عینی تبدیل شده اظهار داشت با این طرح، این کسری، بدون استقراض از بانک مرکزی انجام خواهد شد.
وی کاهش هزینه، افزایش درامد مالیاتی، فروش سهام و اموال دولت و انتشار اوراق بدهی و پیش‌فروش کالاهایی مثل نفت را تنها راه‌هایی دانست که برای رفع مشکل نقدینگی پیش روی دولت قرار دارد.
اظهارات همتی در خصوص فروش اوراق بدهی به عنوان یکی از راه‌های رفع کسری بودجه دولت به گفته کارشناسان‌ اقتصادی راهبردی درست در شرایط فعلی است و مدت‌هاست که به عنوان بهترین‌راه‌حل رفع مشکل کسری بودجه به دولت پیشنهاد شده است، اما به گفته‌ی تحلیل‌گران به نظر نمی‌رسد که پیش‌فروش نفت در شرایط فعلی بتواند گزینه‌ی مناسبی برای فروش این اوراق قرضه باشد.