علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، شامگاه شنبه چهاردهم تیرماه، پس از ۲۲ روز غیبت بالاخره در انظار عمومی حاضر شد. او ساعاتی پس از آغاز حملات اسرائیل به مکانی که احتمالا پناهگاهی زیرزمینی بود، منتقل شد و تا پیش از شب عاشورا در هیچ برنامه و مراسمی حضور پیدا نکرد. خامنه‌ای آخرین بار ۲۱ خرداد، دو روز پیش از آغاز حمله اسرائیل، در دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی حاضر شده بود.
غیبت بحث‌برانگیز و طولانی‌مدت علی خامنه‌ای در حالی بود که طی سال‌های گذشته او همیشه در مراسم دهه نخست ماه محرم حضور داشت و این آیین‌ها با نظارت و برنامه‌ریزی مستقیم دفتر او برگزار می‌شد. برپایی چنین مراسمی بدون حضور شخص خامنه‌ای تاکنون سابقه نداشته است و او حتی در دوران همه‌گیری کرونا هم، ولو به‌تنهایی، در این مراسم شرکت کرد.
غیبت طولانی‌مدت خامنه‌ای در هفته‌های اخیر به یکی از موضوعات پرمناقشه در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد و حتی واکنشهای طنزآمیز کاربران را به همراه داشت. در این مدت گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره محل اختفای او منتشر شد، از انتقال احتمالی به پناهگاه‌های زیرزمینی تا خروج موقت از پایتخت.
رهبر جمهوری اسلامی حتی برای خواندن نماز میت فرماندهان کشته‌شده سپاه پاسداران نیز از مخفیگاهش بیرون نیامد.
این وضعیت برای خامنه‌ای که بارها گفته بود در روز جنگ لباس رزم خواهد پوشید، پیامدهای سنگین تبلیغاتی و سیاسی داشته است.
حساب کاربری فارسی سازمان موساد در شبکه ایکس ۱۴ تیر با انتشار پیامی، شایعات مربوط به مرگ خامنه‌ای را رد کرد و نوشت او زنده است.
در این پیام آمده: «با قاطعیت شایعات مربوط به مرگ خامنه‌ای را تکذیب می‌کنیم. مجددا تاکید می‌نماییم که او در قید حیات است.»
در نهایت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی با حضور در مراسم عزاداری عاشورا در حسینیه بیت رهبری به غیبت چندین هفته‌ای خود از انظار عمومی پایان داد.
رسانه‌های داخلی شامگاه شنبه ۱۴ تیر تصاویر و ویدئوهایی از ورود خامنه‌ای به این مراسم عزاداری منتشر کردند. شبکه یک سیما نیز پیش‌تر با پخش یک زیرنویس از حضور او در این مراسم که همواره تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار می‌شود، خبر داده بود.
غیبت طولانی‌مدت او از انظار عمومی واکنشهای مختلفی را به دنبال داشت و پرسش‌هایی را نیز به‌ویژه در مورد وضعیت سلامتی رهبر جمهوری اسلامی ایجاد کرده بود.
خامنه‌ای در مراسم عزاداری شب عاشورا، در ادامه رویکرد جدید خود برای پناه بردن به نمادهای ملی ایران، از محمود کریمی، مداح حکومتی خواست تا نوحه “ای ایران” را بخواند. این نوحه بر اساس ملودی و متن ترانه مشهور “ای ایران ایران” با صدای محمد نوری، خواننده فقید، ساخته شده که محمود کریمی با افزودن مضامین و عبارات مذهبی در شعر آن دخل و تصرف کرده و آن را تغییر داده است.
متن ترانه “ای ایران” سروده تورج نگهبان و آهنگسازی آن توسط محمد سریر انجام شده است. این ترانه یکی از برجسته‌ترین کارهای محمد نوری است که مضمونی ملی و وطن‌پرستانه دارد. این ترانه در دهه ۶۰ خورشیدی تولید شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
جمهوری‌اسلامی که در سرود رسمی آن حتی یک‌بار نام ایران برده نشده و در قانون اساسی‌اش نیز نام ایران زیر سایه اسلام قرار دارد، در روزهای اخیر و به‌دنبال رویارویی نظامی با اسرائیل به مفاهیم ملی پناه برده است.
در واکنش به این م.ضوع خانواده تورج نگهبان یک‌شنبه ۱۵ تیر در پیامی که در صفحه‌ای با نام او در اینستاگرام منتشر شد، نوشت: «وقاحت تا کجا؟ سرودی که جمهوری اسلامی دهه‌ها با نفرت ازش یاد می‌کرد، شاعرش را “طاغوتی” می‌دانست، اسمش را از کتاب‌ها و رسانه‌ها حذف می‌کرد، حالا جلو خامنه‌ای همان سرود را به سبک نوحه اجرا می‌کنند.»
خانواده نگهبان افزود: «چه شد؟ عشق به ایران یادتان افتاد؟ یا باز مثل همیشه، وقتی منفعت‌هاتون به خطر می‌افته، به هر شکلی آویزون می‌شین؟ این نهایت ریاکاریه.»
خانواده نگهبان در ادامه متن خود از زبان این ترانه‌سرا نوشتند: «من تورج نگهبان‌ام، شاعری که برای عشق سرود، برای وطن، برای مردم. نه برای قدرت، نه برای ولی فقیه، نه برای میز و منبر. شعر من صدای زندگی بود، نه مرثیه مرگ. آواز من فریاد امید بود، نه نوحه‌ای برای بقای یک حکومت پوسیده.»
علی خامنه‌ای در سومین پیام تصویری خود در دوران جنگ با اسرائیل نیز ۲۳ بار از واژه ایران و تنها هفت بار از واژه جمهوری اسلامی استفاده کرده بود.
رسانه‌های داخلی و هواداران حکومتی در این مدت سعی در عادی جلوه دادن غیبت غیرمعمول خامنه‌ای داشتند و عدم حضور او در انظار عمومی پس از پایان جنگ و در مراسم شب‌های گذشته در حسینیه بیت رهبری را با این ادعا توجیه می‌کردند که برای حفاظت از جان رهبر جمهوری اسلامی، نهادهای امنیتی و سپاه تصمیم گرفته‌اند تا او از دید عموم دور بماند.
پس از آنکه ایالات متحده مستقیماً وارد جنگ ایران و اسرائیل شد و سه سایت کلیدی هسته‌ای در ایران را بمباران کرد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی متعلق به خودش “تروث سوشال”، به خامنه‌ای ۸۶ ساله هشدار داد که آمریکا می‌داند او کجاست، اما “دست‌کم در حال حاضر” قصد کشتن او را ندارد.
خامنه‌ای در سومین پیام ویدئویی ضبط شده خود که پس از چند روز بی‌خبری از او و در پی آغاز آتش‌بس میان ایران و اسرائیل منتشر شد، مدعی شده بود که تهران با حمله به پایگاه هوایی آمریکا در قطر “سیلی سختی به گونه آمریکا نواخت.”
ترامپ در واکنشی تند به این پیام، خامنه‌ای را به “دروغ‌گویی” متهم کرد و گفت که رهبر جمهوری اسلامی را از “مرگی بسیار زشت و خفت‌بار” نجات داده است.
رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا روز جمعه، ۶تیر۱۴۰۴ با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی خود نسبت به سخنان رهبر جمهوری اسلامی و ادعای پیروزی او در جنگ با اسراییل واکنش نشان داد.
او با ابراز خشم نسبت به این سخنان مدعی شد با اینکه از محل «اختفای» «علی خامنه‌ای» مطلع بوده، او را از «مرگی بسیار زشت و خفت‌بار» نجات داده است.
«دونالد ترامپ» در ادامه نوشته است که «من نگذاشتم» اسراییل و ارتش آمریکا «به زندگی او پایان دهند.»
پس از مراسم شب عاشورا، «نتبلاکس» که سرعت و دسترسی به اینترنت در نقاط مختلف جهان را رصد می‌کند، اعلام کرد اینترنت در ایران در سطح ملی دچار اختلال گسترده شد و این اختلال حدود دو ساعت ادامه داشت.
برخی به این موضوع اشاره کرده‌اند که نگرانی از امنیت او کاهش قابل ملاحظه‌ای یافته است اما قطع گسترده اینترنت که چند ساعت پس از حضور خامنه‌ای رخ داد و به گزارش نتبلاکس دو ساعت طول کشید باز هم از نظر برخی به نگرانی امنیتی پس از حضور رهبر جمهوری اسلامی مربوط بود.
خبرگزاری حکومتی، ایرنا، به نقل از شرکت ارتباطات زیرساخت گزارش داد که «ارتباط بین‌الملل برخی مسیرهای زیرساختی» دچار مشکل شده بود و این اختلال «سراسری» بیشتر ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی را تحت تاثیر قرار داد.
برخی گمانه‌زنی‌ها این بود که قطع اینترنت در زمانی بود که خامنه‌ای از حسینیه به جای دیگری منتقل می‌شد.
غیبت خامنه‌ای تا جایی پرسش‌برانگیز شده بود که اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، در شبکه اجتماعی ایکس این حضور را اعلام کرد و نوشت: «محرم ۱۴۰۴ تبلور توسلی زیبا به حماسه‌ای ۱۴۰۰ ساله برای پاسداری از حرم ایران شد.»
در طول بیش از سه هفته‌ای که رهبر جمهوری اسلامی در مخفیگاه بود، صداوسیما و رسانه‌های ایران در تلاش برای توجیه یا عادی نشان دادن غیبت او بودند؛ با این حال غیبت خامنه‌ای از انظار عمومی در طول جنگ و پس از آتش‌بس در رسانه‌های مختلف و همچنین در شبکه‌های اجتماعی پرسش‌ها و واکنشهای مختلف و پرشماری به دنبال داشت.
فعالان رسانه‌ای نزدیک به حکومت تا پیش از شامگاه شنبه تلاش می‌کردند اقامت او در پناهگاهی مخفی را امری عادی و حتی نوعی «تاکتیک رهبری» توصیف کنند، اما پس از مراسم شب عاشورا حضور او را در این مراسم «شجاعت» او خواندند.
ازجمله محمدجواد ظریف نوشت «حضور بی‌باکانۀ مقام معظم رهبری در یک گردهمایی عمومی عزاداری، دروغ‌های وهم‌آلودی را که کارشناسان مزدور به دیگران القا می‌کردند، برای همیشه نقش بر آب کرد».
این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی حتی پس از توقف جنگ نیز، برخلاف روال همیشگی، در مراسم خواندن «نماز میت» پیش از تشییع جنازۀ فرماندهان ارشد نظامی هم شرکت نکرد.
دفتر رهبر جمهوری اسلامی و رسانه‌های رسمی ایران هنوز هیچ توضیحی دربارۀ غیبت ۲۳ روزۀ علی خامنه‌ای از انظار عمومی نداده‌اند.
کاربران بسیاری در شبکه‌های اجتماعی طی سه هفتۀ اخیر مخفی بودن خامنه‌ای را سوژۀ طنز ساخته بودند. در این میان بازنشر ویدئویی از سخنان علی خامنه‌ای در روز یکم فروردین ۱۳۸۴ نیز در شبکه‌های اجتماعی بسیار پربازدید شد.
رهبر جمهوری اسلامی در این سخنرانی با ادعای اینکه رهبران آمریکا پس از انفجار برج‌های دوقلو در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ «تا دو سه روز گم‌وگور بودند»، گفته بود اگر برای ایران «تجربۀ تلخی» پیش بیاید، «خود ما پیشاپیش ملت لباس رزم می‌پوشیم و آمادۀ فداکاری می‌شویم».
در همین رابطه، روزنامه «اورشلیم پست» در مطلبی می‌نویسد: «ورود مستقیم آمریکا به میدان نبرد» و «هدف قرار ندادن و عدم حذف علی خامنه‌ای و پسرش مجتبی که به عنوان جانشین احتمالی وی مطرح است» دو اشتباه اسرائیل بود که در یک فرصت طلایی، پیروزی تاریخی را کامل نکرد اما فرصت جبران آن هست.
ایلان پومرانس نویسنده این مطلب توضیح داد، جمهوری اسلامی مبتنی بر ایدئولوژی آخرالزمانی و ضداسرائیلی است و جاه‌طلبی هسته‌ای آن، «جزیی از یک ماموریت الهی برای نابودی اسرائیل و برپا کردن امپراتوری نوین اسلامی- ایرانی» است.
در چنین فضایی، اگر نابودی کامل حکومت ممکن نیست، باید دست‌کم به تضعیف جدی آن در کوتاه‌مدت پرداخت: «از بین بردن شخص رهبر و وارث احتمالی‌اش، می‌توانست به تحقق این هدف- هم از منظر عملیاتی و هم نمادین- کمک کند. کشتن ولی‌فقیه که نماد زمینی نمایندگی خداوند و پیامبر است، شکستی ماورایی برای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود.»
او تأکید کرد اگرچه اسرائیل به یک پیروزی تاریخی دست یافته اما ماموریت هنوز کامل نیست و آنچه به دست آمده، تنها سه‌چهارم مسیر تا پیروزی نهایی است.
در این میان، مدیرمسئول خبرگزاری «مهر» با اشاره به خروج علی خامنه‌ای از مخفیگاه بعد از ۲۲ روز و حضور در یکی از مراسم عزاداری عاشورا، نوشت در جنگی نابرابر که اسرائیل به فناوری‌های نامحدود و امکانات گسترده برای جنگ دسترسی دارد، حضور خامنه‌ای در مراسم اقدامی شجاعانه و حماسی از جنس «در میدان بودن حسینی» بود!
او نتیجه گرفته حالا که خامنه‌ای پیشاپیش امت «هزینه داده» باید از طمع‌ورزی‌های سیاسی پرهیز کرد!
محمدمهدی رحمتی مدیرمسئول خبرگزاری «مهر» در یادداشت خود نوشت: «لازم بود در برنامه‌ریزی روضه بیت، اول جنبه اقتدار امنیتی و نظامی به صورت مطمئن تثبیت شود و پس از آن ابعاد حماسی حضور خامنه‌ای بازنمایی گردد اما تحقق همه پیش‌شرط‌های امنیتی دفاعی نیز نمی‌تواند به تنهایی عامل برگزاری روضه‌های بیت و حضور حضرت آقا در این جلسات باشد چرا که در جنگ تمام‌عیار با دشمنی ناجوانمرد که هیچ چارچوب اخلاقی را رعایت نمی‌کند و به لطف حمایت تمام‌قد آمریکا و چشم‌پوشی‌های اروپایی‌ها دسترسی‌های نامحدود فناورانه و امکانات گسترده تجاوزگرانه دارد برگزاری این مجلس و حضور مردم و رهبرشان اقدامی شجاعانه و حماسی از جنس در میدان بودن حسینی است.»
او همچنین تأکید کرده: «باید از تفرقه و آنچه میان مردم و مردم با رهبرشان ایجاد فاصله می‌کند تا جای ممکن پرهیز کرد. باید از هزینه کردن آقا با مطامع سیاسی و گروهی فاصله گرفت. باید این نماد ایران اسلامی را به درستی پاس داشت!»
روزنامه «اسرائیل هیوم» نیز می‌نویسد خامنه‌ای این حضور مجدد را به مناسبت شب عاشورا، از مقدس‌ترین رویدادهای تقویمی شیعه، انتخاب کرد، آنهم در زمانی که پس از یک دوره غیبت درباره وضعیت جسمی و وضعیت سلامت او گمانه‌زنی‌هایی قابل وجود داشت و مسئله تعیین جانشین مطرح شده بود.
در این گزارش آمده، خامنه‌ای ۸۶ ساله که به دلیل نگرانی از احتمال هدف قرار گرفتن توسط نیروی هوایی اسرائیل در مخفیگاه بسر می‌برد، دوباره در انظار عمومی ظاهر شد. غیبت او باعث شکل‌گیری شایعات گسترده‌ای در داخل و خارج از ایران درباره وضعیت جسمانی‌اش و توان اداره کشور شده بود.
اسرائیل هیوم با اشاره به اینکه «خامنه‌ای در پی احیای مشروعیت ازدست‌رفته است» می‌نویسد «بازگشت خامنه‌ای در روز عاشورا انجام شد؛ روزی که به یاد شهادت حسین بن علی، نوه پیامبر اسلام، در نبرد کربلا در سال ۶۸۰ میلادی گرامی داشته می‌شود. این رویداد تاریخی بیش از ۱۳۴۵ سال است که هویت جامعه شیعه را شکل داده و به عنوان روزی محوری برای سوگواری شناخته می‌شود که در آن صدها میلیون شیعه در سراسر جهان مراسم عزاداری برگزار می‌کنند.»
در پایان این نوشتار تأکید شده «انتخاب روز عاشورا برای بازگشت خامنه‌ای یک اقدام نمادین برای نشان دادن قدرت است و جمهوری اسلامی را در تقابل خود با اسرائیل و آمریکا در جایگاه مظلوم قرار می‌دهد.» این در حالیست که برخی معتقدند با توجه به تسلط اسرائیل بر آسمان ایران و جاسوس‌هایی که در میان مقامات رژیم دارد، خامنه‌ای احتمالا با امان‌نامه‌ی اسرائیل از مخفیگاه بیرون آمده تا در این مراسم مذهبی که برای شیعیان اهمیت دارد شرکت کند.
در ۱۲ روز حملات سنگین اسرائیل به ایران، نزدیک به یک هزار نفر، ازجمله شمار بسیاری از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای و همچنین ده‌ها غیرنظامی شامل زن و کودک کشته شدند. تلفات اسرائیل در حملات موشکی تلافی‌جویانۀ جمهوری اسلامی ۲۹ غیرنظامی اعلام شده است.
