در روزهای اخیر خبر بیماری با منشا ناشناس ترانه علیدوستی بازیگر ایرانی و از مخالفین سرشناس حکومت جمهوری اسلامی بار دیگر گمانهزنیها در خصوص شکنجه دارویی سیستماتیک در زندانها را افزایش داد.
سه روز قبل نادره حکیمپور مادر ترانه علیدوستی با انتشار یک ویدیو از خود، به تشریح حال این بازیگر ایرانی در روزهای پس از زندان پرداخت و از به وجود آمدن یک بیماری ناشناخته به دلیل داروهایی که علیرغم میل باطنی وی در زندان تزریق میشد پرده برداشت.
این اظهارات با واکنشهای فراوانی همراه شد و بسیاری از زندانیان سابق سیاسی نیز با انتشار روایتهای خود در زندان ضمن تایید آنچه که شکنجه دارویی خوانده میشد آن را روشی برای سرکوب صدای مخالفان جمهوری اسلامی خواندند.
چندی پیش کمیته مبارزه برای آزادی زندانیان سیاسی با ارایه یک گزارش آماری ضمن هشدار نسبت به افزایش شکنجه سیستماتیک دارویی در زندانهای ایران پس از اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱، اعلام کرد که استفاده از شکنجه دارویی نه یک استثنا، بلکه روشی رایج و فراگیر در زندانهای جمهوری اسلامی است.
بر این اساس شماری از بازداشتشدگان اعتراضات سال گذشته پس از آزادی جان خود را از دست دادند که دلیل این مرگها از سوی جمهوری اسلامی، «خودکشی»، «سوءمصرف مواد مخدر» یا «مرگ ناگهانی» عنوان شد.
مقامات جمهوری اسلامی در بیشتر مواقع با فرستادن زندانیان به مراکز روانپزشکی و «استفاده از داروهای ضد روانپریشی به عنوان نوعی شکنجه»، عمدا و به طور سیستماتیک زندانیان سیاسی بیشتری را تحت شکنجه دارویی قرار داده است.
به گفته بسیاری از زندانیان آزاد شده که سابقه شکنجه دارویی را دارند تا پیش از این نگهبانان زندان به زندانیان برای کنترل آنها داروهای آرامبخش میدادند اما از زمان اعتراضات سراسری 1401، این شیوه به اعمال خشونتآمیز و اجباری داروهای ناخواسته تغییر کرده است.
پژوهشگران و کنشگران مدنی اعتقاد دارند که بهبودی روحی افرادی که تحت «شکنجه دارویی» قرار گرفتهاند با «تأخیر بیشتری» صورت میگیرد و در بسیاری از موارد نیز مانند سال قبل شاهد خودکشی زندانیان پس از آزادی هستیم چرا که منشا ناشناخته داروهایی که در زندان برای سرکوب مخالفان استفاده میشود راه درمانی برای خانوادهها نمیگذارد.
هر چند که شمار زیادی از کسانی که درگیر این شکنجه دارویی بودند در زندان یا پس از آزادی در تریبونهای مختلف نسبت به این عمل وقیح هشدار دادند اما مقامات جمهوری اسلامی ضمن تکذیب تنها به پروندهسازی برای این افراد روی آوردند .
ویدا ربانی روزنامه نگار زندانی، سامان یاسین هنرمند زندانی، کیانوش سنجری خبرنگار آزاد شده از زندان تنها نمونههایی از خیل عظیم قربانیان شکنجه دارویی هستند که بارها به صورت نامه یا پیام صوتی نسبت به شکنجه دارویی علیه خود و دیگران هشدار دادند.
به نظر میرسد سیاستهای جمهوری اسلامی در مواجه با مخالفین خود در طول 45 سال زمامداری، به بنبست رسیده است و شکنجه مستقیم که سلامت حیات را نشانه رفته یک راهکار برای خاموش کردن صدای مخالفان در نظر گرفته شده است. راهکاری که به گواه تاریخ در بلند مدت نتیجه سو از خود باقی خواهد گذاشت.