در حالیکه الی کوهن وزیر امور خارجه اسرائیل، گفت تنظیم جزئیات نهایی در مورد معامله احتمالی عادی سازی بین اسرائیل و عربستان سعودی میتواند به زودیِ اوایل سال 2024 انجام شود و بر شکاف ها می توان پل زد. و با انکه زمان بر است اما در حال پیشرفت است. اخبار دیگری که در همین زمینه منتشر شده حاکی از ان است
مقامات اسرائیل بی سر و صدا با دولت بایدن بر روی یک پیشنهاد اختلاف برانگیز برای راه اندازی یک برنامه غنیسازی اورانیوم توسط آمریکا در عربستان سعودی کار میکنند. که خود بخشی از یک توافق سه جانبه پیچیده برای برقراری روابط رسمی دیپلماتیک بین این دو کشور خاورمیانه است به گزارش رسانه های امریکایی، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به متخصصان ارشد هستهای و امنیتی اسرائیل دستور داده تا با مذاکره کنندگان آمریکایی، در تلاش برای دستیابی به مصالحهای که میتواند به عربستان سعودی اجازه دهد پس از ایران به دومین کشور در خاورمیانه تبدیل شود که آشکارا اورانیوم را غنیسازی میکند، همکاری کنند.
یکی از شروط عربستان سعودی برای به رسمیت شناختن اسرائیل کمک به این کشور برای توسعه یک برنامه هستهای غیرنظامی با غنیسازی اورانیوم در خاک عربستان، می باشد انتظار میرود سایر جنبه های این توافق در حال تحول شامل امتیازاتی برای فلسطینیها و تضمینهای امنیتی ایالات متحده باشد.
اگر عربستان سعودی به عنوان رهبر جهان اسلام با برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل موافقت کند، احتمالا راه را برای سایر کشورهای عربی و مسلمان هموار میکند تا از این مسیر پیروی کنند و عملاً به دههها طرد شدگی اسرائیل از زمان تاسیس آن در سال 1948، پایان دهد. تاکنون امریکاو اسرائیل بر روی طرحی که اجازه غنیسازی اورانیوم در عربستان سعودی را میدهد، توافق نکردهاند، در صورتیکه این امر انجام شود، نشاندهنده یک چرخش در سیاستهای چند دههای هر دو آنها است، که رهبرانشان در سراسر طیف سیاسی برای جلوگیری از توسعه این قابلیت توسط کشورهای خاورمیانه تلاش کردهاند.
برخی مخالفین که در مورد جمهوری اسلامی نیز مخالفت کرده اند میگویند حمایت اسرائیل از غنیسازی عربستان، نشاندهنده تغییر سیاست رادیکال برای آن است، که از آغاز با اشاعه تسلیحات هستهای در خاورمیانه مخالف بوده است، و برای نخستوزیری که دوره کاری خود را وقف مخالفت با غنیسازی جمهوری اسلامی کرده است.
اگرچه اسرائیل علناً این را نمیپذیرد، اما تنها بازیگر در منطقه است که دارای تسلیحات هستهای است و نمیخواهد ببیند که کشورهای متخاصم به این باشگاه کوچک بپیوندند. اعتقاد بر این است که این رژیم از پلوتونیوم برای برنامه تسلیحات هستهای خود استفاده میکند..
تلاش عربستان سعودی برای غنی سازی اورانیوم به عنوان یکی از سختترین مسائل پیش روی رهبران آمریکا و اسرائیل در تلاش برای دستیابی به توافقی است که میتواند خاورمیانه را تغییر دهد.
دستور نتانیاهو به مقامات اسرائیلی برای آغاز مذاکرات واضحترین نشانهای است که نشان میدهد نخستوزیر اسرائیل مایل است به عربستان سعودی اجازه دهد تا جاهطلبیهای هستهای خود را پیش ببرد، حتی اگر منتقدان بگویند که چنین اقدامی میتواند مسابقه تسلیحاتی در منطقه را تسریع بخشد.
پس از دیدار رهبران آمریکا و اسرائیل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، به گزارش رویترز یک مقام ارشد دولت بایدن گفت که هرگونه حمایت از جاه طلبیهای هستهای عربستان سعودی با استانداردهای سختگیرانه مطابقت خواهد داشت.
عربستان سعودی سالهاست که به دنبال غنیسازی اورانیوم بوده است. اما، در گفتگو با ایالات متحده، مقامات سعودی گفتند که آنها توافقی را میپذیرند که در آن آمریکا تاسیسات را اداره کند. رهبران سعودی این ایده را با مدلی که برای توسعه آرامکو، شرکت نفت دولتی عربستان استفاده شده است، مقایسه میکنند. آرامکو در دهه 1930 توسط شرکت استاندارد اویل نیویورک تاسیس شد و در ابتدا با نام شرکت نفت عرب آمریکایی شناخته می شد. عربستان سعودی در دهه 1950 تهدید به ملی کردن این شرکت کرد و در نهایت در سال 1980 کنترل کامل آن را به دست گرفت.
این ایده همچنین مخالفتهایی را در واشنگتن برانگیخته است، جایی که گروههایی در حال راهاندازی کمپینهایی هستند تا هرگونه توافقی را که به عربستان سعودی اجازه غنیسازی اورانیوم را میدهد، از مسیر خارج کنند. زیرا معتقدند ایالات متحده باید این چشم انداز را در نظر بگیرد که عربستان سعودی میتواند روزی توسط رهبران متخاصم غرب اداره شود که میتوانند کنترل تاسیسات غنی سازی اورانیوم تحت کنترل ایالات متحده در این پادشاهی را در دست بگیرند، که میتواند برای ساخت سلاح هستهای استفاده شود. ناظران معتقدند اقدام بایدن برای دستیابی به توافق عربستان و اسرائیل، قماری است که تا چندی پیش تصور آن سخت بود. او در طول مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری خود در سال ۲۰۲۰ متعهد شد که عربستان سعودی را منفور جهان کند. همچنین میانجیگری برای یک توافق میتواند یک امتیاز سیاسی برای کابینه راستگرای نتانیاهو باشد که مقامات آمریکایی به شدت از تلاشهایش برای اصلاحات قضایی اسرائیل و تشویق به شهرکسازی در مناطق فلسطینی انتقاد کردهاند.
اما مقامات آمریکایی گفتهاند که یک پیمان دیپلماتیک میتواند نمادی مهم برای کاهش تنشهای اعراب و اسرائیل بوده و همچنین میتواند اهمیت ژئوپلیتیکی برای ایالات متحده داشته باشد. آنها استدلال میکنند که نزدیکترکردن عربستان سعودی به ایالات متحده میتواند با دورکردن پادشاهی از مدار چین، تلاشهای پکن برای گسترش نفوذش در خاورمیانه را مختل کند.
