در زمانى كه مهمترين در گيرى اكثر كشورهاى جهان ويروس كروناست، ايران با چالش هاى جدى در عرصه ى بين الملل مواجه شده ، گشايش هاى اينستكس و اصرار اروپا به بازگشت ايران به تعهدات برجامى و فشار حداكثرى امریکا در قبال ايران باعث شده مقامات ايرانى در مقابله با ويروس كرونا دچار مشكل شوند ، . دياكو حسينى ، مدير برنامه ى مطالعات جهانى مركز بررسى هاى استراتژيك رياست جمهورى ، در گفتگوى مطبوعاتى به بررسى برخى از اين دست تعهدات برجامى از سوى كشورهاى خارجى پرداخت . دياگو در خصوص چشم انداز اينستكس و ميزان توانايى تامين نياز ايران از جانب اين كانال مالى گفت ايران با مشكلات زيادى در عرصه ى تجارت بين الملل بخاطر تحريم ها مواجه است ، اينستكس توانايى رفع مقدارى از نيازها و احتياجات كشور را دارد ، البته هرقدر اينستكس بتواند موفق باشد باز هم فاصله ى زيادى با عادى كردن مبادلات تجارى ايران داريم ، من معتقدم تا زمانى كه تحريم هست مى توانيم از اينستكس براى تامين بخشى از نيازهاى كشور بهره جوييم . وى در رابطه با منتقدين دولت كه اعتقاد داشتند حساب خاصى روى اينستكس باز شده و به همين دليل مشكلاتى را در اقتصاد شاهد بوديم گفت : اولين بارى كه حرف از اينستكس شد كسى انتظار نداشت اين سازوكار مالى تمام آسيب هاى وارده از تحريم هاى امريكا را براى كشورمان جبران كند ، اما اين اميد وجود داشت كه اروپا از اين طريق بتواند بخشى از تعهداتش در توافق هسته اى را اجرا كرده و نشان دهد كه اراده ى سياسى لازم براى زنده نگه داشتن برجام و تامين منافع اقتصادى ايران در اين كشورها وجود دارد . دياگو در رابطه با اجرايى شدن اينستكس و درخواست اروپايى ها مبنى بر بازگشت ايران به تعهدات برجامى و در نهايت امكان پذيرش از سوى ايران توضيح داد : به اعتقاد من بيان اين خواسته ها خودش نوعى فشار سياسى است و طبيعى است كه از جانب ايران قابل قبول نباشد ، تعليق تعهدات ايران در قبال يك نقض آشكار ، گسترده و بسيار پرهزينه است ، بنابراين حتى اگر اينستكس موفقيت آميز باشد و وعده هاى كشورهاى اروپايى پيرامون اينستكس محقق شود باز هم فاصله هست تا خسارت هاى وارده به ايران و اجراى تعهدات اروپا در برجام در نتيجه مى توان تصريح كرد كه اينستكس نه يك انگيزه براى بازگشت به تعهدات بلكه مقدمه اى براى ادامه ى انجام تعهدات از جانب كشورهاى اروپايى است . دياکو درخصوص تلاش هايى كه اكنون براى لغو يا كاهش تحريم ها علیه ايران صورت مى گيرد گفت : اين فشار عليه دولت امريكا بود تقريباً از همه ى طيف هاى سياسى در امريكا و اروپا و سازمان هاى بين المللى و نهادهاى غير دولتى درخواست براى لغو تحريم ها عليه ايران وجودداشت اما امريكا اهميتى نداد و من فكر نمى كنم اين تلاش ها به جايى برسد ، با اين وجود مهم بود كه تلاش ها باعث شد امريكا در يك فشار اخلاقى قرار گيرد و ثابت كرد كه امريكا اهميتى به ارزش هاى حقوق بشرى نمى دهد و ظهور ترامپ مساوى با پايان اخلاق سياسى امريكا بود
وى در خصوص چالش كرونا و تلاش ها ى صورت گرفته براى ايجاد تغيير در رفع تحريم ها گفت : اينكه فكر كنيم يا توقع داشته باشيم تمام تحريم ها لغو شود اين ناممكن است ولى اين ممكن است كه به واسطه ى فضا سازى ها فشار بر امريكا انقدر زياد شود تا از سختگيرى هاى تحريم كمتر كند ، كما اينكه در رابطه با تركيه ديديم كه مقدارى از پولهاى ايران آزاد شد ، درباره ى كره و ژاپن هم ممكن است ولى تغيير بنیادی در تحريم ها دور از ذهن به نظر مى رسد وى در رابطه با منابع آزاد شده و اينكه نقدى است يا به صورت خط اعتبارى عنوان كرد : من اطلاعى ندارم ولى احتمالاً ايران مى تواند كه به هر دو صورت از اين پول ها استفاده كند ، جزئيات اين مساله را بايد به گذر زمان و بوروكراسى ادارى سپرد ولى فكر مى كنم به هر دو روش در حال حاضر دسترسى هايى براى ايران فراهم شده است . دياگو در خصوص اينكه تا تحريم ها برجا باشد روابط تجارى ايران عادى نخواهد شد و آيا تهران و اروپا اراده ى كافى براى حفظ توافق هسته اى تا زمان برگزارى انتخابات رياست جمهورى امريكا دارند يا خير توضيح داد : اين اراده هم در اروپا و هم در طرف ايرانى هست ، البته ميان اشتياق ها تفاوت هايى هم وجود دارد ، اروپا اميدوار بود كه برجام تا زمان انتخابات رياست جمهورى امريكا بماند و با تغييير شايد شرايط متحول شود در ايران اما اين نوع نگرش وجود نداشت ، ايران معتقد بود كه تعهدى از سوى دو طرف داده شده و به جز امريكا كه از برجام خارج شده و اميد به بازگشتش نيست ساير طرف ها بايد به تعهدات خود پايبند باشند بنده معتقدم احتمال زنده ماندن برجام تا انتخابات نوامبر وجود دارد ، بايد توجه كنيم كه هنگاميكه از زنده ماندن برجام سخن مى گوييم ذهنيت هاى متفاوتى بوجود مى آيد ، در وضعيت كنونى روح برجام از بين رفته ولى با همه ى اينها مى تواند ادامه داشته باشد ، به نظر من برنامه جامع اقدام مشترك دراين قالب حداقلى فعلى يا در قالب حداكثرى كه ممكن است بر اثر تغيير سياست ها در واشنگتن اتفاق بيافتد ادامه خواهد داشت ، زيرا همه ى كشورهايى كه الان عضو توافق هسته اى هستند مى دانند كه بودن برجام در موقعيت فعلى از نبودنش بسيار مهمتر و بهتر است . دياگو در خصوص برخى از رفتارهاى داخلى كه حيات برجام را به خطر بيندازد يا سخنگوى كميسيون امنيت ملى اعلام كرد كه ممكن است ايران همكارى با آژانس بين المللى انرژى اتمى را محدود كند خاطر نشان كرد: شرايط جهان امروز به لحاظ سياسى گرچه ذات اين تقابل بايد بخشى از حقوق ايران تلقى شود ، در شرايط كنونى اقدام به رفتارهايى مثل قطع يا كاهش همكارى با آژانس به زيان ما خواهد بود چون موجب مى شود تلاش امريكا براى كشاندن ديگر اعضا مثل چين و روسيه و اروپا جواب بده و ايران منزوى شدن در عرصه ى بين المللى حركت كند ، اين اقدامات باعث خواهد شد امريكا به ديگر كشورها بقبولاند هيچ راهى جز امضاى يك توافق جديد با ايران وجود ندارد ، اگر پرونده ى جمهورى اسلامًی ايران به شوراى امنيت سازمان ملل متحد إرجاع شود ، وضعيت بدتر خواهد شد ، فكر كنيد اگر تمام كشورها در اقدامات امريكا مبنى بر فشار حداكثرى به ايران با امريكا متحد مى شدند چطور مى شد ، با ارجاع پرونده به شوراى امنيت ايران ديگر برترى نسبتى خود در عرصه ى حقوق و اخلاق را از دست خواهد داد و فشارهاى روانى و سياسى و اقتصادى مى تواند ضربات بدى به كشور وارد كند
