علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی روز در گفتگویی مطبوعاتی در توضیح وضعیت برنامه ی هستهای ایران، با بیان اینکه فعالیتهای هستهای و تحقیق و توسعه دربارهی چرخه سوخت هستهای و غنیسازی اورانیوم بدون محدودیت در حال انجام است، از کار تیم تحقیقات هستهای روی ساخت مجتمعهای سوخت راکتورهای اراک و رکتورهای قدرت خبر دارد و گفت مراحل ساخت راکتور تحقیقاتی آبسنگین اراک با کمک طرفهای خارجی و تجهیزات مربوطه در حال پیشرفت است. وی درباره اینکه کدام کشور در این خصوص به جمهوری اسلامی کمک میکند توضیحی نداد.
صالحی در ادامه از همکاری روسیه با ایران در ادامهی مراحل ساخت راکتور قدرت هستهای جدید در بوشهر خبر داد و گفت با وجود برجام بسیاری از فعالیتهای تحقیقاتی همچنان ادامه داشته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به اقدامات ایران در خصوص کاهش تعهدات هستهای اظهار داشت اقدامات جمهوری اسلامی در این خصوص بر اساس نیاز صنعت هستهای در کشور و مبتنی بر افزایش کیفیت و کمیت در حال انجام است. صالحی با بیان اینکه تامین سوخت لازم برای راکتورهای اراک و بوشهر توسط چین و روسیه تضمین شده است، به تامین سوخت تهران نیز اشاره کرد و با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی مشکلی از نظر تامین سوخت راکتورها ندارد، نیاز واقعی جمهوری اسللامی ایران در حوزهی هستهای را فعالیتهای تحقیقاتی و و توسعهی این فعالیتها دانست. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در ادامهی اظهاراتش با اشاره به اینکه محدودیتهای برجامی مانع انجام فعالیتهای اصلی هستهای نشده به همکاری چین، روسیه و برخی از کشورهای اروپایی در اجرای فعالیت های هستهای ایران تاکید کرد. وی افزود محدودیتهای تجاری و فنی ناشی از فشارهای امریکا، بر فعالیت بسیاری از بخشهای مختلف در کشور تاثیر گذاشته است.
صالحی در ادامهی اظهاراتش در خصوص اقدامات ایران در واکنش به محدودیتهای برجامی با بیان این موضوع که گامهای پنچگانه ایران، در خصوص فعالیتهای فنی بوده است گفت ایران ممکن است در ادامه اقداماتش در خصوص اجرای پروتکل الحاقی و NPT بازنگری کند.
وی در عین حال تایید کرد که ممکن است حتی این اقدامات هم نتواند طرفهای مقابل را به بازگشت به برجام ترغیب کند و جوسازیهای بینالمللی علیه ایران را تشدید کند و حتی به کاهش همکاریهای موجود بینجامد. صالحی در ادامه بر پایبندی کامل به سیاست اقتصاد مقاومتی به عنوان رویکرد مقابله با شرایط فعلی بینالمللی تاکید کرد و اظهار داشت احتمال موفقیت این رویکرد از بقیه بیشتر به نظر میرسد. وی افزود تصمیمگیری نهایی دربارهی کاهش بیشتر تعهدات، خروج از توافق برجام یا سایر اقدامات به عهده هیات نظارت بر برجام قرار دارد.
رئیس سازمان انرژی هستهای همچنین با اشاره به اینکه وضعیت بازرسیها کاهش محسوسی نداشته گفت با وجود حجم بالای بازرسیهای آژانس در ایران، این موضوع مورد اعتراض اصلی نبوده است. وی بازرسی از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی را از موضوعات مورد بحث دانست و نیز ادعاهای مطرحشده از طرف اسرائیل و پیگیری آژانس در این خصوص را از جمله موضوعات مورد اختلاف در بازرسیها عنوان کرد. وی افزود این اقدامات آژانس نقش نظارتی آژانس را زیر سوال برده و به آن جنبه سیاسی داده است.
صالحی در ادامهی اظهاراتش صبر یکساله ایران را صبر راهبردی دانست و با اشاره به اینکه گام اول ایران سیاسی بوده، افزود سایر گامهای ایران در مراحل بعدی بر اساس نیازهای فنی واقعی صورت پذیرفته است. وی در عین حال موضعگیری سیاسی را نیز در برداشتن این گامها رد نکرد.
صالحی تاکید کرد فعالیتهای تحقیقاتی بهطور معمول مستندسازی و حفظ میشود و برخلاف تاسیسات و تجهیزات، قابل جمعآوری و پاکسازی نیست.
خروج ایران از NPT در دوسال اخیر و در پی خروج امریکا از برجام به یکی از گزینههای اصلی گروههای تندرو در ایران تبدیل شده و به محض خروج امریکا بسیار از انها به سرعت و صراحت اعلام کردند که تنها راه نجات از این وضعیت خروج ایران از ان پی تی است.
اما در عین حال این اقدام پرخطرترین اقدام ایران در زمینهی قعالیت هستهای نیز میتواند باشد.این که آیا ایران در شرایط شکننده فعلی و با وجود شیوع کرونا باز هم قصد داشته باشد تا مشکلات خود را اشدید و با خروج ار ان پی تی، به جای تلاش برای رفع تحریمها، جامعه جهانی را تسبت به خود تحریک کند، مورد تردید است.
