وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا تحقیقاتی را درباره فعالیت‌های مالی و شبکه بانکی حسین شمخانی، پسر علی شمخانی، مشاور ارشد علی خامنه‌ای، آغاز کرده است. بر اساس گزارشی از بلومبرگ که به نقل از منابع مطلع منتشر شده، مقام‌های آمریکایی در حال بررسی این احتمال هستند که آیا او با استفاده از مجموعه‌ای از شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی، از جمله برخی موسسات بزرگ در وال‌استریت، تحریم‌های واشنگتن علیه جمهوری اسلامی را نقض کرده است یا خیر.
به گفته منابع آگاه، محور اصلی تحقیقات مربوط به نقل و انتقال میلیاردها دلار از طریق شرکت‌هایی است که تحت کنترل مستقیم یا غیرمستقیم حسین شمخانی فعالیت می‌کردند. هرچند بلومبرگ تأکید کرده که آغاز تحقیقات به معنای طرح اتهام کیفری نیست، اما دامنه بررسی‌ها گسترده توصیف شده و تمرکز آن بر خودِ شمخانی و شبکه تجاری پیچیده اوست.
گزارش‌ها حاکی است که وزارت دادگستری آمریکا بخشی از اطلاعات خود را از کارکنان سابق مجموعه اقتصادی حسین شمخانی به‌دست آورده و همچنین از طریق همکاری با بانک‌ها و موسسات مالی بین‌المللی به سرنخ‌های تازه‌ای رسیده است. در میان نام‌هایی که در این تحقیقات مطرح شده‌اند، بانک‌های «جی‌پی مورگان چیس»، «ای‌بی‌ان امرو»، «مارکس گروپ»، «استاندارد چارترد»، «امارات ان‌بی‌دی» و «بانک ملی فجیره» دیده می‌شود.
برخی از این بانک‌ها اعلام کرده‌اند که تاکنون هیچ‌گونه مکاتبه یا درخواست رسمی از سوی وزارت دادگستری آمریکا دریافت نکرده‌اند. سخنگوی بانک امارات ان‌بی‌دی تصریح کرده است که این بانک در فهرست نهادهای مورد تحقیق قرار ندارد، و بانک ملی فجیره نیز همین موضع را تکرار کرده است.
پیش‌تر، وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز در گزارشی جداگانه از بررسی روابط مالی یکی از صندوق‌های پوشش ریسک مرتبط با حسین شمخانی با بانک «جی‌پی مورگان» خبر داده بود. این صندوق بنا بر گزارش‌ها، در لندن، دبی و ژنو دفتر داشته و وظیفه آن مدیریت درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران و روسیه عنوان شده است.
منابع آگاه می‌گویند که هدف نهایی تحقیقات جدید، ترسیم دقیق شبکه اقتصادی گسترده حسین شمخانی و نحوه دور زدن تحریم‌های آمریکا از طریق شرکت‌های واسطه و بانک‌های بین‌المللی است. این پرونده همچنین با هماهنگی برخی کشورهای دیگر، از جمله امارات متحده عربی، دنبال می‌شود؛ کشوری که طی سال‌های اخیر مرکز اصلی فعالیت‌های اقتصادی شمخانی بوده است.
در تابستان امسال، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، شمخانی را به همراه گروهی از شرکت‌ها، کشتی‌ها و افراد مرتبط با او تحریم کرد. وزارت خزانه‌داری آمریکا آن زمان اعلام کرد که این اقدام «بزرگ‌ترین بسته تحریم ایران در هفت سال گذشته» بوده است. پس از آن، بریتانیا و اتحادیه اروپا نیز او را در فهرست تحریم‌های خود قرار دادند.
مقام‌های آمریکایی حسین شمخانی را یکی از چهره‌های کلیدی در صادرات غیرقانونی نفت ایران و روسیه معرفی کرده‌اند. گفته می‌شود او با بهره‌گیری از نفوذ پدرش، شبکه‌ای از کشتی‌های نفتکش و شرکت‌های صوری ایجاد کرده که میلیاردها دلار نفت و فرآورده‌های نفتی را با نام‌های مستعار و مسیرهای غیرشفاف به مشتریان در نقاط مختلف جهان منتقل می‌کند.
براساس گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا، او در فعالیت‌های خود از نام‌های مستعار «هکتور»، «اچ» و «هوگو هایک» استفاده می‌کرده است. پس از انتشار این گزارش، کشور دومینیکا گذرنامه‌ای را که برای او با نام مستعار «هایک» صادر شده بود باطل کرد و دولت پاناما نیز چندین نفتکش وابسته به شرکت‌هایش را از ثبت خود خارج ساخت.
منابع مالی و حقوقی نزدیک به پرونده گفته‌اند که در ماه‌های اخیر، برخی از شرکت‌های وابسته به شبکه شمخانی به عمان منتقل شده‌اند تا از فشار تحریم‌ها و نظارت‌های بین‌المللی بگریزند.
گزارش‌های تحقیقی پیشین نشان داده‌اند که امپراتوری اقتصادی حسین شمخانی، طی سال‌های اخیر به یکی از محورهای اصلی دور زدن تحریم‌های ایران و روسیه تبدیل شده است؛ شبکه‌ای چندلایه که با بهره‌گیری از بانک‌های بین‌المللی، شرکت‌های پوششی و گذرنامه‌های جعلی، میلیاردها دلار از درآمدهای حاصل از صادرات نفت را پنهان کرده است.
