در حالی که جمهوری اسلامی ایران اماده میشود تا در واکنش به عمل نکردن کشورهای اروپایی به تعهدات برجامی، گام سوم کاهش تعهدات برجامی را به طور کامل عملیاتی کند، علی اکبر صالحی روز دوشنبه از راه اندازی قسمت ثانویه راکتور آب سنگین اراک ظرف حداکثر سه هفته آینده خبر داد. وی اظهار داشت راکتور اراک قسمت اولیه و ثانویه دارد و بخش عمدهای از فریندها در قسمت ثانویه انجام میشود.صالحی همچنین اظهار داشت متخصصان کشور توانستهاند در چهار سال گذشته قسمت ثانویه را به جایی برساند که ظرف دو سه هفته آینده بتوان آن را راهاندازی کرد. وی افزود ماشین جایگذاری و جابجایی سوخت هم ناقص بوده که آن هم کامل شده و ظرف دو سه هفته آینده نصب میشود.رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین از آغاز به کار راکتور دو و سه بوشهر نیز طی دو سال گذشته خبر داد خاطرنشان کرد بر اساس برنامهریزی در سال ۱۴۰۴ راکتور دوم و در سال ۱۴۰۶ راکتور سوم راه اندازی خواهد شد.
رئیس جمهور پیش از این اعلام کرده بود گام سوم کاهش تعهدات برجامی، به مراتب از گامهای پیشین مهمتر و نیز اصولیتر و مقتدرانه تر است و عمدتا بر توسعه صنایع هستهای متمرکز است تا تولید بیشتر.
گرچه بر اساس برجام، انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه برای ایران مجاز است، اما به اعتقاد برخی تحلیلگران، اظهارات اخیر صالحی در خصوص فعالیت پژوهشی متخصصان برای توسعه راکتور اراک در چهار سال گذشته، این علامت را به غرب و به ویژه امریکا مخابره میکند که جمهوری اسلامی در حین اجرای برجام هم همچنان به توسعه فعالیتهای هستهای مشغول بوده است. جمهوری اسلامی در تلاش است تا از طریق کاهش تعهدات برجامی تلاش کند دست بالا را در مذاکرات هستهای برای خود حفظ کند و طرفهای دیگر معاهده و گفتگو را وادار کند تا با کاهش تحریمها علیه ایران، به تعهدات برجامی باز گردند؛ تلاشی که پس از یک سال همچنان بینتیجه مانده است.
