با بالاگرفتن درگیری‌های بین ایران و غرب و همچنین تشدید تنش در منطقه خلیج فارس، به نظر می‌رسد دولت جمهوری اسلامی در تلاش است تا راهی جدید برای رفع خصومت بین خود و همسایگان بیابد و با اصلاح روابط خود و همسایگان، علاوه بر کاهش تنش در منطقه، روابط دوستانه خود با همسایگان را بهبود بخشد و همچنین بخشی از مشکلات خود در سطح جهانی را نیز مرتفع کند. پیام حج رهبر ایران خالی از حمله های تند قبل به همسایگان خود بود و بسیاری از مقامات ایرانی نیز از رفتار دولت عربستان با زایران ایرانی قدر دانی کردند و همجچنین مراسم برایت از مشرکین نیز با کمترین برخوردی به پایان رسید .همچنین در تحولی دیگر حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز یکشنبه در تماس تلفنی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر با وی، ضمن تاکید بر ضرورت توسعه و تحکیم روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور، با رو به توسعه خواندن روابط دوستانه و برادرانه دو کشور ایران و قطر، تاکید کرد ایران برای حفظ و تقویت امنیت منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان اهمیت زیادی قائل است و همه تلاش خود را در این راستا بکار گرفته است.
روحانی همچنین در گفتگو با امیر قطر با اشاره به اینکه حفظ این امینت، توسعه و منافع مردم منطقه را تضمین می‌کند، با انتقاد از اقدامات کشورهای فرامنطقه‌ای در منطقه خلیج فارس(امریکا )، این اقدامات را القاکننده‌ی ناامنی در منطقه به جهانیان دانست و اظهار داشت این اقدامات موجب پیچیده‌تر شدن و خطرناک‌تر شدن مشکلات منطقه خواهد شد. وی تاکید کرد ثبات و امنیت خلیج فارس با همکاری و همراهی کشورهای ساحلی و در قالب ترتیبات امنیتی مشترک قابل تحقق است. روحانی همچنین خاطرنشان کرد تجربه تاریخی نشان داده مداخله خارجی‌ها، موجب افزایش تنش و پیچیده‌تر شدن شرایط منطقه شده است. رئیس جمهور ایران، همچنین کاهش تنش در منطقه را به نفع همه دانست. در همین حال، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی با ابراز امیدواری در خصوص گسترش روابط بین دو کشور ضمن ضروری شمردن کاهش تنش‌ها در منطقه خلیج فارس برای منطقه و جهان دانست، تاکید کرد دوحه از هیچ تلاشی برای کاستن از این تنش ها دریغ نخواهد کرد.
بهبود روابط بین ایران عربستان و امارات متحده عربی و استفاده از ظرفیت بانکی امارات و قطر برای جبران کاستی‌ها و مشکلاتی که در زمینه مبادلات بانکی بین ایران و جهان ایجاد شده، و استفاده از ظرفیت درهم و ظرفیت مبادلات بانکی در امارات و قطر، بخشی از راهکارهایی است که جمهوری اسلامی از آن طریق تلاش می‌کند تا شرایط مبادلات بانکی ایران را اندکی بهبود بخشد. افزایش تعامل اقتصادی ایران با دوحه و دوبی و همچنین احساس ضرورت کشورهای منطقه برای بهبود روابط بین ایران و این کشورها از جمله مواردی است که در این خصوص در منطقه مورد توجه قرار گرفته است. در عین حال، به نظر می‌رسد که یکی از اهداف جمهوری اسلامی برای بهبود روابط با همسایگان، علاوه بر مزیت‌های اقتصادی، استفاده از ظرفیت دولت‌های منطقه برای همراه‌کردن این دولت‌ها با خواسته‌های امنیتی و انتظامی خود در منطقه است. جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش کرده است تا اقدامات انتظامی و امنیتی خود را تنها راه تامین امنیت در منطقه عنوان کند و با تاکید بر نقش منحصربفرد خود در تامین امنیت در منطقه، همکاری و همراهی کشورهای منطقه را برانگیزد.
نقش ژاندارم منطقه همان نقشی بود که در دوران پهلوی نیز به عنوان نقش کلیدی ایران در منطقه بر آن تاکید می‌شد. چه پهلوی دوم و چه دولت امریکا در تلاش بودند تا نقش ایران به عنوان ژاندارم منطقه و تثبیت کننده‌ی امنیت در منطقه را چه در جهان و چه در بین کشورهای منطقفه جا بیندازند و بر آن تاکید کنند.
برخی تحلیل‌گران اقدامات اخیر جمهوری اسلامی ایران در خصوص القای نقش بااهمیت ایران در تامین امنیت منطقه خلیج فارس را در همین راستا عنوان می‌کنند. بنا به گفته تحلیل‌گران، اظهارات اخیر مقام‌های جمهوری اسلامی در ارتباط با همتایان منطقه‌ای علاوه بر تلاش جمهوری اسلامی برای استفاده از ظرفیت اقتصادی منطقه نیز موید این موضوع است. این در حالی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز روز یکشنبه برای دیدار و گفت وگو با مقامات قطری به دوحه سفر کرده است. ایران به خوبی متوجه شده که تنها راه استفاده از ظریفیتهای همسایگان عربش است که امکان بقا و تداوم موقعیتش را در مقابله با تحریمهای سخت آمریکا به انها میدهد و همین باعث چرخش درسیاستهای آنها شده است .
