بیش از پنج ماه پس از پایان جنگ دوازدهروزه میان ایالات متحده و جمهوری اسلامی و حملات گسترده آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، مقامهای ارشد دولت دونالد ترامپ همچنان در حال تشریح ابعاد دقیق و گسترده این عملیات هستند؛ عملیاتی که واشنگتن آن را «قاطعانه، هدفمند و نقطه عطفی در امنیت ملی آمریکا» توصیف میکند. تازهترین جزئیات این حمله اکنون از سوی مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، منتشر شده و تصویر روشنتری از نحوه برنامهریزی، اجرا و اهداف آن ارائه میدهد.
روبیو در گفتوگویی اختصاصی با فاکسنیوز اعلام کرد که تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی سالها بود به سطحی رسیده بودند که میتوانستند به یک برنامه تسلیحاتی تبدیل شوند و «تهدیدی واقعی و مستقیم» علیه ایالات متحده ایجاد کنند. او گفت: «ایران تأسیسات هستهای داشت و ما دقیقاً میدانستیم این تأسیسات برای چه هستند. رئیسجمهوری یک کارزار دقیق انجام داد؛ این یک جنگ طولانی نبود. هدف روشن بود: تاسیسات هستهای را نابود کنیم و ادامه دهیم.»
وزیر خارجه آمریکا با رد احتمال عملیات زمینی یا نبردهای چندروزه تأکید کرد: «نه درگیری پنجروزهای وجود داشت، نه اعزام نیروی زمینی. همهچیز یک عملیات محدود اما کاملاً هدفمند بود. ما رفتیم، محموله را رها کردیم و برگشتیم. همین.»
او برای نخستین بار بخشهایی از جزئیات فنی عملیات را نیز آشکار کرد. به گفته روبیو، بمبافکنهای رادارگریز بی–۲ از پایگاههای اصلی در خاک آمریکا به پرواز درآمدند، بدون آنکه توسط پدافند جمهوری اسلامی شناسایی شوند، به منطقه رسیدند و ۱۴ بمب سنگرشکن را بهطور دقیق در دهانههای از پیش تعیینشده رها کردند. روبیو تأکید کرد که «هر ۱۴ بمب با موفقیت کامل به هدف خوردند» و جنگندهها بدون هیچ درگیری یا اختلالی به پایگاه بازگشتند.
او افزود: «این عملیات از ابتدا برای محو کامل بخشی از ظرفیت هستهای جمهوری اسلامی طراحی شده بود. ما نمیخواستیم وارد یک جنگ گسترده شویم، نمیخواستیم به ایران نیرو اعزام کنیم و نمیخواستیم این عملیات به یک بحران منطقهای تبدیل شود. طراحی کار دقیقاً برای جلوگیری از همه اینها بود.»
همزمان پنتاگون نیز در تازهترین نشست خبری خود به ریاست کینگزلی ویلسون، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا، بار دیگر این عملیات را «موفقیتی قاطع» توصیف کرد. ویلسون اعلام کرد: «براساس تحلیلهای میدانی و اطلاعات پس از عملیات، شبکه زیرساختهای هستهای جمهوری اسلامی بهشکل هدفمند و دقیق از کار انداخته شده است. ارزیابیهای کارشناسان نشان میدهد توان هستهای ایران بهطور کامل نابود شده و تهران برای بازسازی بخشهای حساس خود دستکم به دو سال زمان نیاز خواهد داشت.»
به گفته ویلسون، بخشهایی از این شبکه «عملاً غیرقابل احیا» شده است. او دستور دونالد ترامپ برای انجام این حمله را «تصمیمی جسورانه، حسابشده و نتیجهمحور» خواند و افزود که این عملیات برخلاف جنگهای طولانی آمریکا در خاورمیانه، «بدون ورود به یک درگیری گسترده و بدون حضور نیروهای زمینی» انجام شد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، نیز در چندین سخنرانی خود — از کاخ سفید تا نشست سرمایهگذاری آمریکا و عربستان سعودی — بارها از این عملیات بهعنوان «یک موفقیت شگفتانگیز» یاد کرده و گفته بود: «ما با بی–۲ تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی را کاملاً نابود کردیم. تکتک موشکها به هدف خوردند. هیچکس این بمبافکنها را ندید. ایرانیها فقط میدانستند چیزی در راه است، اما نمیتوانستند آن را ببینند.»
او همچنین جمهوری اسلامی را «ابر تیرهای» خوانده بود که سالها «بر فراز خاورمیانه سایه انداخته بود»، اما به گفته او، ایالات متحده «این ابر را خیلی سریع، قوی و قدرتمند محو کرد.»
در همین حال، ارزیابیهای بینالمللی نیز این تصویر را تقویت کردهاند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با تأکید بر آسیب کامل سانتریفیوژهای جمهوری اسلامی گفته است: «حملات آمریکا فعالیت هستهای ایران را بهطور قابل توجهی متوقف کرده است.» او این حمله را «ضربهای سنگین و تعیینکننده» ارزیابی کرده است.
مجموع این مواضع نشان میدهد که واشنگتن در حال ارسال یک پیام روشن و راهبردی است: ایالات متحده حاضر است برای جلوگیری از شکلگیری تهدیدهای بلندمدت، بهجای جنگهای فرسایشی گذشته، از عملیات محدود اما بسیار دقیق استفاده کند. رویکردی که مستقیماً منابع تهدید را هدف میگیرد و نه بهدنبال اشغال یا درگیریهای زمینی گسترده است.
روبیو در پایان سخنان خود تأکید کرد: «این عملیات، نه آغاز یک جنگ، بلکه پایان یک تهدید رو به رشد بود. هیچکس در آمریکا نمیخواست جمهوری اسلامی حتی یک قدم به سمت ظرفیت تسلیحاتی هستهای نزدیک شود. رئیسجمهوری فرصت جلوگیری از آن را داشت، و آن کار را انجام داد.»
این ارزیابیها — از پنتاگون تا وزارت خارجه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی — اکنون تصویری یکپارچه از یک عملیات نظامی کمسابقه ارائه میدهند: عملیاتی دقیق، سریع و بدون تلفات که یکی از پیچیدهترین شبکههای هستهای منطقه را برای سالها از مدار خارج کرد و به ادعای واشنگتن، تهدیدی مزمن علیه امنیت ملی آمریکا را از میان برداشت.
