یکی از مختصات زندگی معمولی در جوامعی که از ایدئولوژی آزاد، و نسبت به نوآوری و تغییر باز هستند، وجود پدیده ای به نام «جامعهء مدنی» است. جامعه مدنی لازمه شکل گیری و پایداری جوامع باز محسوب می شود. حال آنکه جوامع بسته، و بخصوص ایدئولوژیک، فاقد اَشکال کارآمد آن هستند چرا که در این نوع جوامع حکومت ها می کوشند تا هرگونه مانع و سدی را که موجب کُند شدن شمشیر تحمیل کننده و سرکوبگر آن است از سر راه خود برداشته و بطور مستقیم و آمرانه با تودهء مردم سر و کار داشته باشند.
یوتیوب