وزیران خارجه کشورهای گروه ۷ در پایان نشست دو روزه خود در کانادا با صدور بیانیهای مشترک از جمهوری اسلامی خواستند که مسیر گفتوگوی مستقیم با ایالات متحده را بپذیرد. این درخواست در حالی مطرح میشود که پیش از حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، تماسهایی میان تهران و واشنگتن برقرار شده بود اما بدون نتیجه مشخص پایان یافت.
در این بیانیه، گروه ۷ به همراه هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا تأکید کردهاند که ایران باید تعهدات خود در چارچوب قطعنامههای شورای امنیت و معاهده عدم اشاعه را بهطور کامل اجرا کند و همکاریهای خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از جمله دسترسی بازرسان به همه سایتها و مواد هستهای، را از سر بگیرد. کشورهای اروپایی عضو تروئیکا نیز از تهران خواستهاند در صورت آغاز گفتوگوها، این روند با حمایت آنها و به شکل مستقیم با آمریکا انجام شود. در ادامه، از تمامی کشورهای عضو سازمان ملل نیز خواسته شده که تعهدات خود در قبال سازوکار ماشه را رعایت کنند.
در داخل ایران اما مواضع متفاوتی مطرح شده است. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، اخیراً گفته جمهوری اسلامی بهدنبال تنش با جهان نیست و برای تعامل «در چارچوب قوانین بینالمللی» آماده است. این در حالی است که علی خامنهای پیشتر تأکید کرده بود اختلاف تهران و واشنگتن «ذاتی» است و همکاری تنها زمانی قابل بررسی است که آمریکا حمایت از اسرائیل و حضور نظامی در منطقه را پایان دهد.
نگرانی اصلی گروه ۷ به وضعیت برنامه هستهای جمهوری اسلامی بازمیگردد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش محرمانه اخیر خود اعلام کرده پس از حملات ژوئن، پنج ماه است امکان راستیآزمایی ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران را نداشته است؛ سطحی که تنها یک مرحله با میزان مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای فاصله دارد. بر اساس ارزیابی آژانس، مقدار فعلی این ذخایر در صورت تصمیم تهران برای نظامیسازی میتواند برای ساخت «حداکثر ۱۰ بمب هستهای» کافی باشد.
تهران همچنان بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای خود تأکید میکند، اما کشورهای غربی میگویند سطح غنیسازی فعلی هیچ کاربرد غیرنظامی قابل قبولی ندارد.
