به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، بن‌بست خطرناک بر سر برنامه هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای شده که نه مذاکره‌ای در جریان است، نه نظارتی وجود دارد، و نه شفافیتی درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران. بسیاری از تحلیلگران منطقه هشدار می‌دهند که در چنین شرایطی، وقوع یک جنگ دیگر میان ایران و اسرائیل تنها مسأله زمان است.
به نوشته نیویورک‌تایمز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، همچنان تأکید دارد که حملات تابستان گذشته ارتش ایالات متحده «برنامه غنی‌سازی ایران را نابود کرده است»، اما منابع منطقه‌ای و کارشناسان از ماه‌ها پیش در این مورد تردید کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند نه‌تنها این حملات نتوانسته‌اند توان هسته‌ای ایران را از بین ببرند، بلکه اکنون خطر درگیری تازه میان تهران و تل‌آویو بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است.
توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ که قرار بود فعالیت‌های غنی‌سازی ایران را محدود کند، ماه گذشته به پایان رسید. تحریم‌های سنگین علیه جمهوری اسلامی دوباره برقرار شده و گفت‌وگوهای دیپلماتیک بر سر پرونده هسته‌ای عملاً متوقف شده است. طبق گزارش نیویورک‌تایمز، ایران اکنون به اندازه ساخت ۱۱ بمب اتمی اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد؛ موادی که تهران ادعا می‌کند زیر آوار ناشی از حملات پنهان شده، اما اسرائیلی‌ها می‌گویند این ذخایر به مکان امنی منتقل شده است.
در همین حال، تهران ساخت تأسیسات جدیدی با نام «کوه کلنگ» را ادامه می‌دهد و از دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این سایت یا هر مرکز مشکوک دیگری جلوگیری می‌کند. نیویورک‌تایمز می‌نویسد نتیجه این وضعیت، یک بن‌بست خطرناک است: نه مذاکراتی در کار است، نه نظارت مستقلی، و نه اطمینانی از محل و مقدار ذخایر هسته‌ای ایران. از دید بسیاری از کشورهای خلیج فارس، این شرایط به معنای اجتناب‌ناپذیر بودن حمله مجدد اسرائیل به ایران است، چرا که اسرائیل از سال‌ها پیش برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را تهدیدی موجودیتی می‌داند.
به گفته علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، در صورت وقوع حمله جدید، پاسخ ایران به‌مراتب شدیدتر از حملات ماه ژوئن خواهد بود. او به نیویورک‌تایمز گفته مقام‌های ایرانی تصریح کرده‌اند که کارخانه‌های موشکی کشور به‌صورت شبانه‌روزی کار می‌کنند و اگر جنگ تازه‌ای رخ دهد، قصد دارند «دو هزار موشک را هم‌زمان شلیک کنند تا سامانه دفاعی اسرائیل را از کار بیندازند، نه پانصد موشک در دوازده روز».
واعظ افزوده است هیچ نشانه‌ای از قریب‌الوقوع بودن جنگ دیده نمی‌شود، اما اسرائیل احساس می‌کند کار ناتمام مانده و به همین دلیل احتمال درگیری مجدد بالاست. ایران نیز در حال آماده‌سازی برای دور بعدی است.
به نوشته نیویورک‌تایمز، ایران امروز بیش از هر زمان دیگری از غرب منزوی شده است. قدرت‌های عربی مانند عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی نفوذ خود را در واشینگتن و نزد ترامپ افزایش داده‌اند — هم از مسیر اقتصادی و هم با همکاری در تلاش‌های آمریکا برای یافتن راه‌حلی پایدار برای جنگ غزه. در این میان، رئیس‌جمهور جدید سوریه نیز راهی واشینگتن است تا حمایت ایالات متحده را جلب کند؛ کشوری که در دوران بشار اسد متحد استراتژیک ایران بود.
با این حال، به نوشته نیویورک‌تایمز، کشورهای عربی همچنان می‌کوشند روابط خود با تهران را حفظ کنند. به گفته «سنام وکیل» از اندیشکده چتم‌هاوس، این کشورها به خوبی می‌دانند که هرچند ایران ضعیف‌تر از گذشته است، اما هنوز توانایی ایجاد بی‌ثباتی از طریق نیروهای نیابتی خود در لبنان، عراق، یمن و خلیج فارس را دارد و هیچ‌کس خواهان جنگی جدید در منطقه نیست.
در همین رابطه، سوزان مالونی، مدیر برنامه سیاست خارجی در مؤسسه بروکینگز، گفته است: «ایران از زمان حمله آمریکا به عراق تاکنون تا این حد ضعیف نبوده، اما هنوز آن‌قدر قدرت دارد که بی‌اهمیت نباشد. ایران ضعیف‌تر برای کشورهای خلیج فارس قابل کنترل‌تر است، اما همین ضعف می‌تواند آن را خطرناک‌تر کند.»
به گزارش نیویورک‌تایمز، اسرائیل از ماه ژوئن هشدار داده است که در صورت نزدیک شدن ایران به مرحله تولید سلاح هسته‌ای، آماده حمله مجدد خواهد بود. مقامات اسرائیلی اذعان دارند که جنگ تابستان گذشته برنامه هسته‌ای ایران را تضعیف کرده اما نابود نکرده است، زیرا دونالد ترامپ زودتر از آنچه اسرائیل می‌خواست، دستور توقف حملات را صادر کرد.
هَلیِر، تحلیلگر ارشد مرکز پیشرفت آمریکا، به نیویورک‌تایمز گفته است: «اسرائیل می‌خواهد مطمئن شود که برنامه هسته‌ای ایران کاملاً مهار شده است، و چون به مذاکره باور ندارد، احتمالاً دوباره دست به حمله خواهد زد. ایران در حال بازسازی است، اما وقتی از خط قرمز عبور کند، اسرائیل دوباره حمله می‌کند.»
کشورهای عربی در عین حال می‌کوشند با ترامپ همکاری کنند تا رفتار اسرائیل نیز تحت کنترل باقی بماند. به گفته نیویورک‌تایمز، این کشورها از آغاز گفت‌وگوهای جدید میان ایران و آمریکا حمایت می‌کنند، اما امید چندانی به موفقیت آن ندارند.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، هفته گذشته در سالروز اشغال سفارت آمریکا در تهران گفت: «طبیعت متکبر آمریکا چیزی جز تسلیم نمی‌پذیرد.» نیویورک‌تایمز می‌نویسد این اظهارات در عمل، نشانه‌ای از مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با هرگونه مذاکرات تازه با واشینگتن است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، نیز هفته گذشته تأکید کرد که آمریکا «شرایطی غیرقابل قبول و غیرممکن» برای گفت‌وگو تعیین کرده است، از جمله توقف کامل و قابل‌راستی‌آزمایی غنی‌سازی اورانیوم. او گفت ایران این شروط را نمی‌پذیرد اما آماده گفت‌وگوهای غیرمستقیم تحت شرایطی خاص است، از جمله تضمین عدم حمله نظامی و پرداخت غرامت جنگی؛ شروطی که واشینگتن آن‌ها را رد کرده است. عراقچی در گفت‌وگو با الجزیره همچنین اسرائیل را از «پیامدهای جدی» در صورت حمله دوباره برحذر داشت.
در همین حال، نیویورک‌تایمز می‌نویسد که در داخل ایران بحث‌های گسترده‌ای درباره مسیر آینده جریان دارد. برخی مقام‌ها معتقدند باید با ترامپ به توافقی تازه رسید، چرا که ادامه بن‌بست می‌تواند به فروپاشی اقتصادی و اجتماعی منجر شود. اما دیگران بر تقابل پافشاری می‌کنند و می‌گویند مذاکره با کسی که برجام را ترک کرده و به ایران حمله کرده، بی‌فایده است.
در هر دو حال، تحلیلگران می‌گویند هر دو جناح در تهران بر این باورند که درگیری با اسرائیل در نهایت اجتناب‌ناپذیر است و جمهوری اسلامی در حال آماده شدن برای آن است تا با نمایش قدرت، ضعف خود را جبران کند.
به نوشته نیویورک‌تایمز، رافائل گروسی، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگویی با فایننشال‌تایمز گفته است که بخش عمده ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از جنگ تابستان گذشته جان سالم به در برده، اما تا زمانی که بازرسی‌ها از سر گرفته نشود، وضعیت آن نامشخص است. او میزان ذخایر کنونی ایران را حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد، نزدیک به سطح تسلیحاتی، برآورد کرده است.
در پایان این گزارش، نیویورک‌تایمز می‌نویسد که در حالی‌که توجه کشورهای عرب منطقه فعلاً بر جنگ غزه متمرکز است، عربستان سعودی در تلاش است با امضای پیمان دفاعی با پاکستان و دریافت تضمین‌های امنیتی از آمریکا، موقعیت خود را تقویت کند. با این حال، تحلیلگران معتقدند که همین شرایط، فرصتی محدود برای مصالحه بیشتر با ایران فراهم کرده است — اما هم‌زمان، ترسی نیز وجود دارد که اگر جنگی دیگر میان ایران و اسرائیل دربگیرد، این بار تهران خویشتنداری گذشته را کنار بگذارد.
